Class- 12th, Chapter-3, Long Que-Ans

 

 ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਕਿੱਤੇ ਅਤੇ ਖੇਡ ਐਵਾਰਡ (3)

5 ਅੰਕ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉੱਤਰ 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1. ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੇ ਵਿਕਲਪਾਂ ਬਾਰੇ ਲਿਖੋ । 

ਉੱਤਰ - ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਸਿੱਖਿਆ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ , ਸਰੀਰਕ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ , ਖੇਡਾਂ ਅਤੇ ਅੰਤਰ - ਨਿਜੀ ਹੁਨਰ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਵਿਚ ਕੈਰੀਅਰ ਦੇ ਮੌਕੇ ਦਿਨੋ - ਦਿਨ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ । ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਚ ਕੈਰੀਅਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਅਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਕਈ ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਸਪਰੋਟਸ ਅਥਾਰਿਟੀ ਆਫ ਇੰਡੀਆ , ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੇਡ ਸੰਸਥਾਵਾਂ , ਵੱਖ - ਵੱਖ ਯੂਥ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਖੇਡ ਵਿਭਾਗ , ਰੇਲਵੇਜ਼ , ਬੈਂਕ , ਭਾਰਤੀ ਏਅਰਲਾਨੀਜ , ਸੂਬਾ ਪੁਲਿਸ ਵਰਗੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਡੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ । ਇਹ ਨੌਕਰੀਆਂ ਖੇਡ ਕੋਟੇ ਦੇ ਅਧੀਨ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ | ਅੱਜ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ । ਅਸੀ ਇਹਨਾਂ ਵਿਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡ ਸਕਦੇ ਹਾਂ 

1. ਇਕ ਅਧਿਆਪਨ ਦੇ ਕਿੱਤੇ ਵਜੋਂ ਕੈਰੀਅਰ ( As a teaching Profession ) - ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਅਧਿਆਪਨ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਾਲਜ ਜਾਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਚ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ , ਡਿਗਰੀ ਜਾਂ ਡਿਪਲੋਮਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੰਧਿਤ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਬੀ , ਪੀ . ਈ , ਬੀ . ਪੀ . ਐੱਡ , ਐਮ . ਪੀ . ਐੱਡ , ਐਮ.ਫਿਲ , ਜਾਂ ਫਿਰ ਉੱਚੀ ਡਿਗਰੀ ਪੀ - ਐੱਚ ਡੀ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ | ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆਵਾਦੀ ਲਈ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਕਈ ਮੌਕੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਇਹਨਾਂ ਡਿਗਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਅਧਿਆਪਕ ਜਾਂ ਕਾਲਜ ਵਿਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ । ਉਪਰੋਕਤ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆਰਥੀ ਨੇ 12 ਵੀਂ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਖੇਡ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਅਤੇ ਉਪਰੋਕਤ ਕੋਰਸ ਲਈ ਇਨਟਰੈਸ ਪੇਪਰ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇ । 

2. ਇਕ ਕੋਚ ਦੇ ਕਿੱਤੇ ਵਜੋਂ ( As a coaching Profession ) - ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਚ ਕੋਚਿੰਗ ਦਾ ਇਕ ਵੱਖਰਾ ਖੇਤਰ ਹੈ । ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਕਈ ਖੇਡਾਂ ਖੇਡੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਖੇਡ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕੋਚਿੰਗ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ । ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਖੇਡ ਵਿਚ ਕੋਚਿੰਗ ਦਾ ਡਿਪੋਲਮਾਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਇਕ ਕੋਚ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ । ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਾਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮ ਦੀ ਕੋਚਿੰਗ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਚ ਕੋਲ ਅਜਿਹੇ ਮੌਕੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਕੋਚਿੰਗ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ , ਜਿਵੇਂ ਸਕੂਲ , ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਕਲੱਬ ਆਦਿ ॥ਉਹ ਆਪਣੀ ਖੁਦ ਦੀ ਸਪੋਰਟਸ ਅਕੈਡਮੀ ਚਲਾ ਸਕਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਉਸ ਕੋਲ ਐੱਨ ਆਈ ਐੱਸ ਡਿਪਲੋਮਾ ਕੀਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਹ ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਚ ਵੀ ਆਪਣੀ ਡਿਗਰੀ ਪੂਰੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ , ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੀ.ਪੀ. ਐਡ . ਅਤੇ ਐਮ.ਪੀ ਐਡ ਆਦਿ । ਐਨ . ਆਈ . ਐਸ ਵਿਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਚਿੰਗ ਡਿਪਲੋਮੇ ਹਨ । ਇਹ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਹਨ 

        1. ਇਕ ਖੇਡ ਫਿਜਿਊਬੈਰੇਪਿਸਟ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ( As a Sports IPhysiotherapist ) - ਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਲੱਗਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੱਟਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੋਏ ਤਾਂ ਉਹ ਇਸ ਕਿੱਤੇ ਨੂੰ ਖੇਡ ਫਿਜਿਊਥੇਰੇਪਿਸਟ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਅਪਣਾ ਸਕਦੇ ਹਨ । ਫਿਜਿਊਥੈਰੇਪਿਸਟ ਬਣਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਡਿਪਲੋਮਾ , ਬੈਚਲਰ ਆਫ ਫਿਜਿਓਥੈਰੇਪਿਸਟ ਬੀ.ਐੱਸ ਸੀ ( B.Sc. ) ਇਨ ਫਿਜਿਊਥੈਰੇਪਿਸਟ ਜਾਂ ਮਾਸਿਕ ਫਿਜਿਊਥੈਰੇਪਿਸਟ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ । ਕੈਰੀਅਰ ਦੇ ਤੌਰ ' ਤੇ ਵਿਜਿਊਥੈਰੇਪਿਸਟ ਲਈ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਮੌਕੇ ਹਨ । ਉਹ ਕਈ ਖੇਡ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜ ਸਕਦੇ ਹਨ । ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮਾਂ ਜਾਂ ਫਿਰ ਨਿੱਜੀ ਵਿਜਿਉਥੇਰਿਪਸਟ ਦੇ ਤੌਰ ' ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਖੇਡ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿਚ ਜਾਂ ਫਿਰ ਅਭਿਆਸ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸੱਟਾਂ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਾਸਤੇ ਭੌਤਿਕ - ਚਿਕਿਤਸਾ ਦੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ । 

        2. ਇਕ ਖੇਡ ਪੱਤਰਕਾਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ( As a Sports Journalist ) - ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿਚ ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਬੜੇ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਅੱਜ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਮੀਡੀਆ ਖਬਰਾਂ , ਮੈਗਜੀਨਾਂ ਵਿਚ ਖੇਡ ਪੱਤਰਕਾਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਇਕ ਵਧੀਆ ਕੈਰੀਅਰ ਵਿਕਲਪ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਖੇਡ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨੂੰ ਮਾਸਿਕ ਸੰਚਾਰ ( Mass Communication ) ਵਿਚ ਡਿਗਰੀ ਦਾ ਡਿਪਲੋਮਾ ਕੀਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਇਹਨਾਂ ਡਿਗਰੀਆਂ ਵਾਸਤੇ ਖੇਡ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨੇ 12 ਵੀ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਉਸ ਕੋਲ ਵੱਖ - ਵੱਖ ਖੇਡ ਦਾ ਖੇਡ ਦੇ । ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦਾ ਗਿਆਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਸਨੂੰ ਮੀਡੀਆ ਉਤਪਾਦਨ ( Producton ) ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । 

        3. ਯੋਗਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਕਿੱਤਾ ( As a Yoga Instructor ) - ਅੱਜ - ਕੱਲ੍ਹ ਹਰ ਕੋਈ ਸਰੀਰਕ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਪ੍ਰਤੀ ਸੁਚੇਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਕੈਰੀਅਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਅਪਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਇਸ ਕੈਰੀਅਰ ਵਿਚ ਚੰਗੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਯੋਗਿਕ ਅਭਿਆਸ ਵੱਲ ਵਧਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਇਕ ਯੋਗਾ ਮਾਹਿਰ ਹੋਣ ਲਈ ਵਿਅਕਤੀ ਕੋਲ ਬੈਚਲਰ ਡਿਗਰੀ , ਡਿਪਲੋਮਾ , ਯੋਗ ਵਿਚ ਬੀ ਐੱਡ ਦਾ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਕੋਰਸ ਹੋਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ ॥ 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2. ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਵੱਖ - ਵੱਖ ਕੋਰਸਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿਓ । 

ਉੱਤਰ - ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਕੋਰਸਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ 

ਲੜੀ ਨੰ : ਕੋਰਸ ਦਾ ਨਾਂ ਕੋਰਸ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਕੋਰਸ ਦਾ ਸਮਾਂ ਕਿੱਤੇ ਵਜੋਂ 

1 . ਬੀ . ਪੀ . ਐੱਡ . ---------ਬੀ . ਏ . ਜਾਂ ਕੋਈ ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ---------2 ਸਾਲ ------ ----ਡੀ . ਪੀ . ਐੱਡ ਜਾਂ ਫਿਰ ਹਾਈ ਅਤੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਅਧਿਆਪਕ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ 

2 .  ਬੀ.ਪੀ ਈ ਕੋਰਸ ( ਇਟੀਗ੍ਰੇਟਿਡ ਕੋਰਸ)------ਬਾਰਵੀਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ----------4 ਸਾਲ -------------- ਡੀ ਪੀ ਈ ਦੀ ਆਸਾਮੀ ਅਤੇ ਹਾਈ ਜਾਂ ਫਿਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਅਧਿਆਪਕ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ

3 .ਡੀ . ਪੀ . ਐੱਡ  ,---------  ਬਾਰਵੀਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ --------2 ਸਾਲ  ਪੀ.ਟੀ.ਆਈ ਜਾਂ ਮਿਡਲ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਅਧਿਆਪਕ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ 

 4 ਐੱਮ . ਪੀ . ਐੱਡ , ----------ਬੀ.ਪੀ , ਐੱਡ , ਜਾਂ ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ --------2 ਸਾਲ----------- ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਲੈਕਚਰਾਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ 

5. ਐੱਮ . ਫਿਲ ,--------  ਐੱਮ , ਪੀ . ਐੱਡ ------------. 1 ਸਾਲ---------ਕਾਲਜ ਵਿਚ ਐਸੋਸੀਏਟ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ 

6 . ਪੀ ਐੱਚ ਡੀ .-------- ਐੱਮ . ਪੀ . ਐੱਡ ,---------- 3 ਤੋਂ 4 ਸਾਲ -----------ਕਾਲਜ ਵਿਚ ਐਸੋਸੀਏਟ ਪਸਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ 

7. ਯੂ . ਜੀ . ਸੀ . ਨੈੱਟ --------- ਐੱਮ ਪੀ . ਐੱਡ . ---------ਯੋਗਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਪੇਪਰ  -----------ਕਾਲਜ ਵਿਚ ਐਸੀਸ਼ਟ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ

 ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3. ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਖੇਡ ਅਵਾਰਡ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿਉ । 

ਉੱਤਰ - ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਖੇਡ ਰਤਨ ਪੁਰਸਕਾਰ ( Rajiv Gandhi Sports Awards- ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਖੇਡ ਰਤਨ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਰੈਂਕ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੇ ਮਨੋਬਲ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ 199 ) ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਯੁਵਾ ਮਾਮਲਿਆਂ ਅਤੇ ਖੇਡ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ 7.5 ਲੱਖ ਦਾ ਨਕਦ ਇਨਾਮ , ਅਤੇ ਤਮਗਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥਨ ਆਨੰਦ ( Vishnathan Anand ) ਨੇ 1992-1993 ਵਿਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿਚ ਕਰਨਮ ਮਲੇਸ਼ਵਰੀ ਨੂੰ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ 1995-96 ਵਿਚ ਮਿਲਿਆ । ਪੰਕਜ ਅਡਵਾਨੀ ਇਕ ਅਜਿਹੇ ਪਹਿਲੇ ਖਿਡਾਰੀ ਹੋਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਖੇਡਾਂ ਸਨੂਕਰ ( Snooker ) ਅਤੇ ਬਿਲੀਅਰਡਜ਼ ( Billiards ) ਲਈ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਖੇਡ ਰਤਨ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ । 

        ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਖੇਡ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਯਮ ( Rules to get Rajiv Gandhi Sports Award ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਸੰਬੰਧਿਤ ਖੇਡ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਖਿਡਾਰੀ ਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਸੂਚੀ ਮੰਗਵਾਉਂਦੀ ਹੈ , ਜਿਸ ਦੀ ਆਖਰੀ ਮਿਤੀ 31 ਮਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਓਲੰਪਿਕ , ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਗੇਮਜ਼ ਏਸ਼ੀਅਨ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਮੈਡਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।

 Rajiv Gandhi Khel Ratna Award 2018 ਵਿਚ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖਿਡਾਰੀ ਖੇਡ 

ਖਿਡਾਰੀ ਦਾ ਨਾਮ ----------------------------------------------ਖੇਡ 

 1 .ਮੀਰਾਬਾਈ ਚਾਨੂੰ -----------------------------ਵੇਟ ਲੇਟਟਿੰਗ 

2 . ਵਿਰਾਟ ਕੋਹਲੀ------------------------------ ਕ੍ਰਿਕਟ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4 , ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਰਵੇਤਮ ਅਵਾਰਡ ਬਾਰ ਦੱਸੋ  ॥ 

ਉੱਤਰ - ਅਰਜਨ ਅਵਾਰਡ ( Arjuna Award- ਇਹ ਪ੍ਰਫਤਾਰ 1971 ਵਿਚ ਸੁਰੂ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਜੀ । ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਇਨਾਮ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਚਾਰ ਸਾਲ ਤਕ ਕੌਮੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਮੀ 11 ਦਿ ਓਲੰਪਿਕ ਵਾਂ ਅਲ ਤਾਂ ਕਾਮਦਦ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਬੇਹਤਰੀਨ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੋਏ । ਇਸ ਅਵਾਰਡ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇਕ ਟਾਣੀ ਅਨੁਜਨ ਦੇ ਜੀ ਦਾ ਬੁੱਤ ਅਤੇ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਨਕਦ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।

     ਇਹ ਅਵਾਰਡ ਖੇਡ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵਜੋਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ 1991 ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਇਕ ਵਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ । ਇਹ ਖਿਡਾਰੀ ਸਲੀਮ ਦੁਰਾਨ ( Saletin Durrari ) ਵਿਕਟ , ਗੁਰਵਚਨ ਡਾਇ Singh Randhawa ) ਐਥਲੈਟਿਕਸ , ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ( Sarabjit Sinh ) ਬਾਸਕਟਵਾਲ , ਮੰਨਣਹਾਨ ( M ਣ Aaron ) B6H , er dicas ( Nardhu Natekar ad fe ( LB D Sos ) ਬਾਕਸਿੰਗ ਮੀਨਾ ਸ਼ਾਹ ( Meeni Shhh ) ਖੰਛਮਟਨ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ $ 2 ਵਿਚ ਇਹ ਮੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ । 

        ਅਰਜੁਨ ਅਵਾਣ ਦੇ ਨਿਯਮ - ਅਰਜੁਨ ਅਵਾਰਡ ਦੇ ਨਾਮ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ - 

1. ਅਰਜੁਨ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਵਿਕਸਿਤ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ । 

2. ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਸਿੱਧੇ ਸਮੇਂ ਤੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਸਚੀ ਵਡਨ ਤੋਂ ਲੱਦੀ ਹੈ 

3. ਆਮ ਤੌਰ ਦੇ ਹਰੇਕ ਸਾਲ ਹਰੇਕ ਟੀਵੇਟ ਲਈ ਇਕ ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਅਵਾਰਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸੇ ਈਵੈਟ ਵਿਚ ਨਿਰਵਿਵਾਦ ਔਰਤ ਨੂੰ ਦੂਜਾ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । 

4. ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਨਿਰਾਧਾਰਿਤ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਖੇਡ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਜਮਾਂ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ । 

5. ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਸਚਿਤ ਮਿਤੀ ਤਵ ਭੱਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਵਧਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ । 

6 , ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਇਸ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਗਠਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਬਲਾ ਵਲੋਂ ਦਿੱਤ ਮਾਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। 

7. ਜੇਕਰ ਸਰਕਾਰ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਕੋਈ ਸੂਜ਼ੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਖੁਦ ਹੀ ਸਤਵੰਤ ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ । 

8. ਖੇਡ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨਾਂ ਤਿੰਨ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦਾ ਨਾਮ ਭਾਰਤ ਸਰਹਾਰ ਨੂੰ ਭੇਜਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਕ ਸਫਵਤਮ ਖਿਡਾਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਚੁਣ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਰਾਮ ਮਹਿਲਾ ਖਿਡਾਵੀ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ । 

9 , ਅਵਾਰਡ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਮਿਤੀ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਅ ਹੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । 

10 , ਇਕ ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਦੋ ਵਾਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ । 

11 , ਇਹ ਅਵਾਰਡ ਮਰਨ ਉਪਰੰਤ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ॥ 

12. ਅਵਾਰਡ ਨਿਯਮਾਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਵੀ ਆਖਰੀ ਫੈਸਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਅਗਰ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਖਵਾਰਡ ਵਾਪਿਸ ਲੈਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਖਿਡਾਰੀ ਉਸੇ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਵਾਪਸ ਕਰਦਾ ਹੈ ਇਸ ਵਿਚ ਗਹਿਣ ਕੀਤਾ ਸੀ । 

13 , ਅਰਜਨ , ਅਵਾਰਡ ਦੇ ਨਾਮ ॥999 ਵਿਚ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ । 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5 , ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਅਧਿਆਪਕ ਬਣਨ ਲਈ ਕਿਹੜੇ ਕੋਰਸ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਦਾਖਲੇ ਵਾਸਤ ਯੋਗਵਾ ਹੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ? 

ਉੱਤਰ - ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਵਾਸਤੇ ਜਰੂਰੀ ਕੋਰਸ ਹਨ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ 

1  ਡੀ.ਪੀ.ਐੱਡ -ਇਹ ਕੋਰਸ ਪਹਿਲਾਂ ਸੀ.ਪੀ ਅੱਡ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ ਡੀ . ਪੀ ਐਲ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਿਆ । ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਦੀ ਮਿਆਦ ਇਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ ਦੋ ਸਾਲ ਬਾਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ । ਇਸ ਕੌਮ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਗੇ ਵਿਅਕਤੀ ਪਿਸੇ ਵੀ ਐਲੀਮੈਂਟਰੀ ਸਕੂਲ ਪੀ ਟੀ ਆਈ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਆਤ ਵਜੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ।

 ਡੀ . ਪੀ . ਅੱਡ ਵਿਚ ਦਾਖਲੇ ਲਈ ਯੋਗਤਾ 

( ਉ ) ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਬੋਰਡ ਤੋਂ ਬਾਰਵੀਂ 50 % ਅੰਕਾਂ ਨਾਲ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ । ( ਅ ) ਉਹ ਫਿਜੀਕਲ ਤੌਰ ਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤ ਹੋਵੇ ॥ ( ਈ ) ਉਸ ਨੇ ਦਾਖ਼ਲੇ ਵਾਸਤੇ ਸਰੀਰਕ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਦਾ ਟੈਸਟ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇ ॥ 

2. ਬੀ.ਪੀ.ਐੱਡ . ( ਇੰਟੀਟਿਡ ਕੋਰਸ ) -ਇਹ ਕੋਰਸ ਚਾਰ ਸਾਲ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਾਲਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਕਾਲਜਾਂ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਲੋਂ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਵੀ ਬੈਚਲਰ ਆਫ ਆਰਟਸ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਡਿਗਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਕੋਰਸ ਦੀ ਮਿਆਦ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਦੀ ਰੱਖੀ ਗਈ ਪਰ ਅੱਨ . ਸੀ . ਆਰ . ਟੀ . ਸੀ . ਨੇ 2016-17 ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਮਿਆਦ ਬਦਲ ਕੇ ਚਾਰ ਸਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ । ਚਾਰ ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਅਕਤੀ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ' ਤੇ ਐੱਮ ਪੀ . ਐੱਡ ਵਿਚ ਦਾਖਲਾ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਬੀ . ਪੀ ਐੱਡ . ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਪੀ . ਟੀ . ਆਈ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ।

 ਬੀ . ਪੀ . ਐੱਡ , ਲਈ ਯੋਗਤਾ ( ਉ ) ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਬੋਰਡ ਤੋਂ ਬਾਰਵੀਂ 50 % ਅੰਕਾਂ ਨਾਲ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ । 

( ਅ ) ਦਾਖ਼ਲੇ ਵਾਸਤੇ ਇਨਟਰੈਨਸ ਪੇਪਰ ਅਤੇ ਫਿਜ਼ੀਕਲ ਟੈਸਟ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇ | 

(ਏ  ) ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਸੇ ਖੇਡ ਵਿਚ ਮਾਹਿਰ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋਵੇ। 

( ਸ ) ਡੀ ਪੀ ਐੱਡ ਡਿਗਰੀ 50 % ਅੰਕਾਂ ਨਾਲ ਪਾਸ ਹੋਵੇ । 

3. ਬੀ . ਪੀ . ਐੱਡ . ਡਿਪਲੋਮਾ ( 2 ਸਾਲ ) -ਇਹ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਾਲਾ ਕੋਰਸ ਹੈ ਅਤੇ ਗੈਜੂਏਸ਼ਨ ਦੀ ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਡਿਪਲੋਮੇ ਨੂੰ ਕਈ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਡਿਪਲੋਮੇ ਵਿਚ ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਪਿਛੋਕੜ ਕਈ ਮੈਡੀਕਲ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣ ਦੇ ਕਈ ਤਰੀਕੇ ਅਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਖੇਡਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਡਿਪਲੋਮੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਸੇ ਹਾਈ ਜਾਂ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਬਤੌਰ ਅਧਿਆਪਕ ਪੜਾਉਣ ਦੇ ਕਾਬਿਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । 

ਬੀ . ਪੀ . ਐੱਡ ਡਿਪਲੋਮੇ ਲਈ ਯੋਗਤਾ ( ਉ ) ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ 50 % ਅੰਕਾਂ ਨਾਲ ਜੂਏਸ਼ਨ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ( ਅ ) ਖਿਡਾਰੀ ਦਾ ਨੈਸ਼ਨਲ ਜਾਂ ਅੰਤਰ - ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਜਾਂ ਫਿਰ ਅੰਤਰ - ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਕਿਸੇ ਇਕ ਖੇਡ ਵਿਚ ਭਾਗ ਲਿਆ ਜਾਂ ਫਿਰ ਮੈਡਲ ਜ਼ਰੂਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਈ ਸਰੀਰਕ ਯੋਗਤਾ ਦਾ ਟੈਸਟ ਪਾਸ ਕਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ । 

4. ਐੱਮ . ਪੀ . ਐੱਡ . - ਇਹ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦਾ ਕੋਰਸ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਾਲਜਾਂ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਇਕ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਈ ਸੈਕੰਡਰੀ ਵਿਚ ਬਤੌਰ ਲੈਕਚਰਾਰ ਅਧਿਆਪਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਹ ਯੂ . ਸੀ . ਨੈੱਟ ਅਤੇ ਪੀ . ਐੱਚ . ਡੀ . ਕਰਕੇ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿਚ ਇਸੀਟੈਂਟ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵੀ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ । 

ਅੱਮ , ਪੀ.ਐੱਡ . ਲਈ ਯੋਗਤਾ ( ਓ ) ਇਹ ਕੋਰਸ ਵਿਚ ਦਾਖ਼ਲੇ ਵਾਸਤੇ ਬੀ.ਪੀ.ਐੱਡ . ( 2 ਸਾਲ ) ਦਾ ਬੀ.ਪੀ.ਐੱਡ . ( ਇੰਟੀਗੁਡ ) ਕੋਰਸ 50 % ਅੰਕਾਂ ਨਾਲ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਆ ਖਿਡਾਰੀ ਕਿਸੇ ਖੇਡ ਦਾ ਮਾਹਿਰ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਖੇਡਿਆ ਹੋਵੇ । ਈ ਸਰੀਰਕ ਯੋਗਤਾ ਦਾ ਟੈਸਟ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇ ॥ 

5. ਐੱਮ , ਫਿਲ  , ਮਾਸਟਰ ਆਫ ਫਿਲਾਸਫੀ ) -ਇਹ ਇਕ ਖੋਜ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਖੇਤਰ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੀ ਰੁਚੀ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਖੋਜ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਯੋਗਤਾ 

1. ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਐੱਮ.ਪੀ. ਐੱਡ , ਜਾਂ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਘੱਟੋ - ਘੱਟ 55 % ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ । 

2. ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਹੋਣੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ ।

6. ਪੀ - ਐੱਚ . ਡੀ . ਡਾਕਟਰ ਆਫ ਫਿਲਾਸਫੀ ) -ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਡਿਗਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਮਿਆਦ ਤੇ ਸਾਲ ਤੋਂ 4 ਸਾਲ ਤੱਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚ ਵਿਅਕਤੀ ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਆਪਣੀ ਰੁਚੀ ਮੁਤਾਬਿਕ ਨਵੀਂ ਖੋਜ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੋ ਨਤੀਜੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿਚ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਸ ਡਿਗਰੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । 

ਯੋਗਤਾ 

1. ਇਸ ਵਿਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਰਨੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੇਕਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਯੂ . ਜੀ . ਸੀ . ਨੈੱਟ ਨਹੀਂ ਪਾਸ ਕੀਤਾ । 

2. ਐੱਮ.ਪੀ.ਐੱਡ . ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਅਤੇ ਐੱਮ . ਫਿਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । 

7. ਯੋਗ ਮਾਹਿਰ - ਅੱਜ - ਕੱਲ੍ਹ ਹਰ ਕੋਈ ਸਰੀਰਕ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਪ੍ਰਤੀ ਸੁਚੇਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਕਿੱਤੇ ਵਜੋਂ ਅਪਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਯੋਗ ਮਾਹਿਰ ਕੋਲ ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਡਿਗਰੀ ਦਾ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ

 (1 ) ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਇੰਨ ਯੋਗਾ - ਇਸ ਕੋਰਸ ਨੂੰ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਘੱਟੋ - ਘੱਟ ਬਾਰਵੀਂ ਪਾਸ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ । ਇਹ ਛੇ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਾਲਾ ਕੋਰਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਯੋਗਾ ਦੇ ਆਸਨਾਂ ਦਾ ਗਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । 

( 2 ) ਬੈਚਲਰ ਆਫ ਯੋਗਾ - ਇਹ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗੈਜੂਏਸ਼ਨ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਬਾਰਵੀ ਪਾਸ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ । 

( 3 ) ਡਿਪਲੋਮਾ ਇਨ ਯੋਗਾ - ਇਹ ਇਕ ਸਾਲ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਾਲਾ ਕੋਰਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਬੈਚਲਰ ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । 

( 4 ) ਐੱਮ . ਐੱਸ . ਸੀ . ਇਨ ਯੋਗਾ - ਇਹ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦਾ ਕੋਰਸ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਦਾਖ਼ਲੇ ਵਾਸਤੇ ਵਿਅਕਤੀ ਕੋਲ ਗੈਜੂਏਸ਼ਨ ਜਾਂ ਬੈਚਲਰ ਡਿਗਰੀ ਕੀਤੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ॥ ਇਹਨਾਂ ਉਪਰੋਕਤ ਕੋਰਸਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਕਰਵਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ । 

8. ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਇਨ ਸਪੋਰਟਸ ਕੋਚਿੰਗ ( Master Degree in Sports Coaching ਇਹ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਾਲੀ ਡਿਗਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਕੋਚਾਂ ਵਿਚ ਰਿਸਰਚ ਵਿਵਹਾਰ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨਾ ਹੈ । ਇਹ ਡਿਗਰੀ ਐਥਲੈਟਿਕਸ , ਬਾਸਕੇਟਬਾਲ , ਫੁੱਟਬਾਲ , ਹਾਕੀ , ਸਵੀਮਿੰਗ , ਵਾਲੀਬਾਲ , ਵੇਟ ਲਿਫਟਿੰਗ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਤੀ ਲਈ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਤੋਂ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ । ਇਸ ਡਿਗਰੀ ਵਾਸਤੇ ਵਿਅਕਤੀ ਗੈਜੂਏਟ ਅਤੇ ਐੱਸ . ਏ . ਆਈ . ( SAI ) ਜਾਂ ਐੱਨ . ਐੱਸ . ਐੱਨ . ਆਈ . ਐੱਸ . NSNIS ) ਤੋਂ 60 % ਨਾਲ ਡਿਪਲੋਮਾ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ॥ 

9 , ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਡਿਪਲੋਮਾ ਇਨ ਸਪੋਰਟਸ ਮੈਡੀਸਨ ( Post Graduate Diploma in Sports Medicine ਇਹ ਡਿਗਰੀ ਦਾ ਐੱਮ.ਬੀ.ਬੀ.ਐੱਸ . ( MBBS ) ਦੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਵਾਸਤੇ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਡਿਗਰੀ ਵਾਸਤੇ ਗੈਜੂਏਟ ਡਿਗਰੀ ਜਾਂ ਮੈਡੀਕਲ ਤੋਂ ਕੀਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਹੈ । ਇਹ ਬਾਬਾ ਫ਼ਰੀਦ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਨਾਲ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ । 

10. ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਕੋਰਸ ਇਨ ਸਪੋਰਟਸ ਕੋਚਿੰਗ ( Certificate Course in Sports Coaching- ਇਹ ਛੇ ਹਫਤਿਆਂ ਦਾ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਕੋਰਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਸਕੂਲ , ਕਾਲਜਾਂ , ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਪੋਰਟਸ ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਜਾਂ ਕੋਚ ਇਸ ਨੂੰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ । 

ENGLISH MEDIUM

Occupations and Sports Awards in Physical Education (3)

5 MARKS QUE-ANS

Q1. Write about physical education career options.

A. Physical education is education that is imparted through physical activities, physical fitness lifestyle, sports and inter-personal skills. Career opportunities in physical education are increasing day by day in India and abroad. Building a career in physical education is not an easy option. Many government organizations in India like Sports Authority of India, National Sports Institutions, various Youth Services and Sports Departments, Railways, Banks, Indian Airlines, State Police provide many of our jobs. These jobs are given under sports quota Today, many types of jobs are providing opportunities in the field of physical education. We can divide these options into the following categories

1. Career as a Teaching Profession - In order to adopt physical education as a teaching profession, you must have a certificate, degree or diploma in physical education from a recognized college or university. He has a B, P in the relevant field. E, b. P. Ed, m. P. Ed, M.Phil, or higher degree Ph.D. There are many opportunities in this field for physical educationists. After obtaining these degrees, they can become teachers in schools or even professors in colleges. To get the above degree the student should have passed 12th and also passed any sports achievement and entrance paper for the above course.

2. As a coaching profession - There is a separate field of coaching in physical education. There are many sports played in the world and each game requires special coaching. After completing coaching diplomas in a particular sport, a person gets a job as a coach. In addition to coaching a national or international team, coaches have such opportunities. Where he can coach, such as schools, colleges and clubs, he can run his own sports academy. For this he should have done NIS diploma. In addition, he can complete his degree in physical education, such as B.P. Ed. And MPEd etc. N. I. There are many types of coaching diplomas in Ss. These are as follows

        1. As a Sports Physiotherapist - If a person is aware of sports injuries and management, they can take up this profession as a Sports Physiotherapist. Eligibility to become a Physiotherapist Diploma, Bachelor of Physiotherapist B.Sc. in Physiotherapist or Monthly Physiotherapist is a must. There are great opportunities for a visiotherapist as a career. They can be associated with many sports organizations. They can also work as national teams or as personal visiotherapists as athletes continue to suffer from various injuries during sports competitions or during practice and require physiotherapists to treat them.

        2. As a Sports Journalist - Sports is watched all over the world. Today many types of people work as sports journalists in media news, magazines. So it is coming up as a great career option. The sports journalist should have a degree diploma in Mass Communication. For these degrees, a sports journalist should have passed 12th standard. Play different games with him. Must have knowledge of performance. In addition he should have knowledge of Media Producton and Broadcasting.

        3. As a Yoga Instructor - Nowadays everyone has become aware of physical fitness and is adopting it as a career. There are good prospects in this career and the need of the society is being extended towards yogic practice. To be a yoga expert, a person must have a bachelor's degree, diploma, and a B.Ed. certificate course in yoga.

Q2. Introduce different physical education courses.

Answer - The names of the physical education courses are given below

Series No.: Course Name Course Eligibility Course Time as Occupation

1. B. P. Ed. --------- b. A. Or an equivalent degree --------- 2 years --------- d. P. Ed or as a teacher in high and secondary school

2. BPE Course (Integrated Course) ------ After Twelfth ---------- 4 years -------------- DPE Post and As a high school or secondary school teacher

3 .D. P. Ed, --------- After Twelfth -------- 2 years as a teacher in PTI or Middle School

 4 m. P. Ed, ---------- BP, Ed, or equivalent degree -------- 2 years ----------- as a lecturer in secondary school

5. m. Phil, -------- M, p. Ed ------------. 1 year --------- as Associate Professor in the College

6. Ph.D. ---------- 3 to 4 years ---------- as an Associate Boy in College

7. U.G.C Net --------- MP. Ed. --------- Qualification Paper ----------- Assistant Professor in College

Question 3. Provide information about Rajiv Gandhi Sports Award.

Answer: The Rajiv Gandhi Khel Ratna Award is given in memory of former Prime Minister Rajiv Gandhi, the highest ranked national award in India and boosts the morale and confidence of the players. It was started in 199). The award is given by the Ministry of Youth Affairs and Sports to sportspersons for outstanding performance in sports in India. The recipients of the award will receive a cash prize of Rs 7.5 lakh and a medal. The first award was received by Vishnathan Anand in 1992-1993 and the women's award went to Karnam Maleshwari in 1995-96. Pankaj Advani has become the first player to receive the Rajiv Gandhi Khel Ratna award for two sports, Snooker and Billiards.

        Rules to get Rajiv Gandhi Sports Award The Government of India invites a list of names of players from the respective sports federations, the last date of which is May 31. Here the players who have been nominated are nominated. Olympic, Commonwealth Games Asian Games medals.

 Rajiv Gandhi Khel Ratna Award 2018 Athletes who received the Rajiv Gandhi Award

Player Name ---------------------------------------------- Game

 1 .Mirabai Chanu ----------------------------- Weight Letting

2. Virat Kohli ------------------------------ Cricket

Question 4, What is the best award bar for a player in India?

A. The Arjuna Award is the largest award given to athletes since its inception in 1971 and is given to athletes who have been awarded the National and International 11th Olympic Games for four consecutive years. The award includes a statue of Tani Anujan and a cash prize of Rs 5 lakh.

     The award is given as the Ministry of Sports. The first applause was given once in 1991. These players are Saleem Durran (Saletin Durrari), Gurvachan Dai Singh Randhawa (Athletics), Sarabjit Singh (Sarabjit Singh) Basketball, Mannanhan (M Aaron) B6H, Er Dicas (Nardhu Natekar ad fe (LB D Sos) Boxing Meena Shah (Meeni) Shhh) Khanchamton was the first woman to be turned over for 2.

        Rules of Arjun Awan - The names of Arjuna Award are as under -

1. The purpose of the Arjuna Award is to develop sports-savvy mothers in India.

2. The Government of India loads the names of the players directly from Sachi Wadan every year

3. Normally one award is given to one player for each tweet every year and the second prize can be given to the undisputed woman in the same event.

4. The list of nominations is submitted to the Sports Department within the stipulated time.

5. The date fixed for submission of nominations may be extended by the Government.

6. This committee is constituted by the government which investigates the mother given by force.

7. If the government does not receive any suji from the Federation, then the Government of India itself can give the award to the Satwant player.

8. Sports federations send the names of three players to Bharat Sarhar in which one is selected as the best player and the other may be Ram Mahila Khidavi.

9, Award presentation date is announced by the government.

10. A player cannot be awarded twice.

11, this award can be given even after death.

12. The decision of the Government of India is also final in the award rules. If for any reason Khaward is to be withdrawn, the player returns in the same condition in which he had pledged.

13, Arjun, the names of the awards were made in 1999.

Question 5, What are the courses required to become a school and college teacher and should they be eligible for admission?

A. The required courses for school and college teachers are as follows

1 DPed - This course was formerly known as CP Separation and was later renamed as DPed. Came to be called PL. At the same time, its term was extended from one year to two years. Anyone who completes this nation can work as an elementary school PTI at eight o'clock.

 D. P. Eligibility for admission in isolation

(A) The person has passed 12th from any recognized board with 50% marks. (B) He should be physically fit. (E) He must have passed the physical fitness test for admission.

2. B.P.Ed. (Integrated Course) - This course is for a period of four years and is conducted by many colleges and universities. It is also a recognized degree equivalent to a Bachelor of Arts. Earlier, the duration of this course was fixed at three years. Was. R. T. Was. The term has been changed to four years in 2016-17. After completing four years, the person can directly become an MP. Can enroll in Ed. B. P.Ed. After completing the degree of P.A. T. I can work.

 B. P. Eligibility for Ed, (a) Passed from any recognized board with 12th 50% marks.

(B) Passed the entrance paper and physical test for admission

(A) A person must be an expert in a sport.

(C) Passed DP Ed degree with 50% marks.

3. b. P. Ed. Diploma (2 years) - This is a two year course and is done after the equivalent degree of graduation. This diploma is offered in many recognized colleges and universities. This diploma provides information on the background of physical education, various medical subjects and various teaching methods and other sports. Upon completion of this diploma, a person becomes qualified to teach in a high or secondary school.

B. P. Eligibility for Ed Diploma (A) Must have passed Juvenile with 50% marks from any recognized University. (B) The athlete must have participated in a national or inter-university or international sport or won a medal. Must pass e-fitness test.

4. m. P. Ed. - This is a two year course and is conducted by accredited colleges and universities. This is a master's degree after which one can work as a lecturer teacher in any high school. In addition, he is a U.S. citizen. Was. Nate and p. H. D. Colleges may also have assistant professors.

Um, Ph.D. Eligibility for (a) B.P.Ed. for admission in this course. (2 years) B.P.Ed. (Integrated) course should be passed with 50% marks. The player is an expert in a sport and has played at any level. Have passed the physical fitness test.

5. M, Phil, Master of Philosophy) - This is a field related to research in which individuals research according to their interests and study its methods. Qualification

1. The person is an MP. Ed, or Master's degree with at least 55% pass.

2. The person must have passed the entrance exam.

6. P - H. D. Doctor of Philosophy) - This is the highest degree with a duration of one to four years. In it the person conducts new research on any subject of physical education as per his interest and the results are taken in the development of physical education. Upon completion of this degree the person is awarded the degree of Doctor.

Qualification

1. It is necessary to pass the entrance exam if the person has passed the U.S. Yes. Was. Net not passed.

2. MPEd. Master's degree and M.Sc. This is done after Phil.

7. Yoga Specialist - Nowadays everyone has become aware of physical fitness and wants to adopt it as a profession. A qualified specialist must have any of the following degrees

 (1) Certificate in Yoga - At least 12th pass is required to do this course. This is a six week course in which knowledge of yoga asanas is imparted.

(2) Bachelor of Yoga - This is a three year degree and equivalent to graduation. Twelfth pass is required for admission.

(3) Diploma in Yoga - This is a one year course and is done after the bachelor's degree.

(4) m. S. Was. In Yoga - This is a two year course and one must have a bachelor's or bachelor's degree for admission. The above courses are offered by many recognized colleges and universities.

8. Master Degree in Sports Coaching (Master Degree in Sports Coaching) is a two year degree in which coaching research is to be developed among the coaches. Is available for and is accredited by Punjabi University, Patiala. Is

9, Post Graduate Diploma in Sports Medicine This degree is offered for MBBS doctors.