CLASS- 11th, CHAPTER-2, Long QUE-ANS

 ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ  (2)

5 ਅੰਕ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉੱਤਰ 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1. ਸਿਹਤ ਦੇ ਕਿਹੜੇ - ਕਿਹੜੇ ਉਦੇਸ਼ ਹਨ ? ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਨਾਲ ਵਰਣਨ ਕਰੋ । 

ਉੱਤਰ- (1 ) ਸਰੀਰਿਕ ਵਿਕਾਸ ( Physical Development ) - ਸਿਹਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਪਹਿਲੂ ਸਰੀਰਿਕ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦਾ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਵਿਅਕਤੀ ਸਰੀਰਿਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਿਮਾਰ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੰਮ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕਰਨ ਦੇ ਅਸਮਰੱਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਸਿਹਤ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਉਦੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸਰੀਰਿਕ ਤੌਰ ' ਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਸਮਾਜ ਦੀ ਉੱਨਤੀ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਸਕੇ । 

        2. ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਿਕ ਸਿਹਤ ( Mental and Emotional Health ) - ਸਰੀਰਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ - ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਮਾਨਸਿਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਹੋਣਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਤਾਂਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਬਿਹਤਰੀ ਲਈ ਸਹੀ ਫ਼ੈਸਲੇ ਕਰ ਸਕੇ । ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ ' ਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਉੱਪਰ ਕਾਬੂ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ ।    

        3 . ਚੰਗੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ( Development of Good Habits ) - ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਚੰਗੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਅਪਨਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਗਲਤ ਆਦਤਾਂ ਬੱਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ' ਤੇ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਨਿੱਜੀ ਸਫ਼ਾਈ ਜਿਵੇਂ ਕੰਨਾਂ , ਦੰਦਾਂ , ਵਾਲਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਣ ਬਾਰੇ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਚੰਗੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।

        4. ਸਰੀਰਿਕ & ਮੀਆਂ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ( Evaluation of Physical Deforrritics ) - ਸੱਚ ਦੇ ਸਰੀਰਿਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਆ ਰਹੀਆਂ ਸਰੀਰਿਕ ਕਮੀਆਂ ਨੂੰ ਅੱਖੋਂ ਉਹਲੇ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸਗੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਦੂਰ ਕਰ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਮੀਆਂ ਹੀ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ । ਇਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦੇ ਨਿਰੀਖਣ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਬੱਚੇ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਦਾ ਸਾਣਾ ਕਰ ਸਕਣ । 

        5. ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ( Prevention from Diseas63 ) - ਬੱਚਾ ਨਿਰੰਤਰ ਵੱਧਦਾ ਫੁਲਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਬੱਚ ਨੂੰ ਹਰ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਾ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਨਾ ਬਚਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਦਾ ਸਰੀਰਿਕ ਅਤੇ ਬੌਧਿਕ ਵਿਕਾਸ ਰੁਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਸੋ , ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦੇ ਉਪਰਾਲੇ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ । 

        6 . ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮਾਜਿਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ( Development of Social Responsibilities towards Health ) - ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ - ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਜੁੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਦੱਸਣ ਦੇ ਯਤਨ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ । ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਸੰਪੱਤੀ ਦੀ ਸਾਂਭ - ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਲਈ ਆਪਣਾ ਬਣਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । 

        7. ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਨਾ ( To Determine the Level of Health ) - ਹਰੇਕ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਉਦੇਸ਼ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਦੀ ਸਾਫ਼ - ਸਫ਼ਾਈ , ਮੁਢੱਲੀ ਸਹਾਇਤਾ , ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ , ਗੁਸਲਖ਼ਾਨੇ , ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਬੈਠਣ ਲਈ ਫਰਨੀਚਰ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਅਤੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾ ਕੇਂਦਰ ਆਦਿ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ । ਸਿਹਤ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਟੋਨਰ ( Torner ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ : 0 ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸਾਫ਼ ਵਾਤਾਵਰਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ । ( i ) ਸਕੂਲ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਰੂਚੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ । ( ii ) ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਛੂਤ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੇ ਉਪਾਅ ਦੱਸਣਾ । ( 9 ਸਕੂਲ , ਘਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਚੰਗੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਣਾ । » ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰਿਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਕੇ ਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦੇ ਉਪਰਾਲੇ ਕਰਨਾ । 

        8 , ਕੇਂਦਰੀ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਬੋਰਡ ( Central Board of Secondary Education ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ( ) ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨਪੂਰਵਕ ਸਮਝਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨਾ । ( ) ਸਿਹਤ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਨਵੇਂ - ਨਵੇਂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਰੁਚੀ ਲੇਣਾ । ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੋ ਸਕੇ । ( i ) ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਗਿਆਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨਾ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਗੱਲਾਂ ( ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ । 

 ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2. ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਉਪਾਅ ਕਿਹੜੇ - ਕਿਹਥੇ ਹਨ ? ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰੋ । 

ਉੱਤਰ-- ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਉਲੀਕੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਰੀਰਿਕ , ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਿਕ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਪੂਰਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤਮੰਦ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਉਪਾਅ ਕਾਫ਼ੀ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ।

1. ਸਾਫ਼ ਸੁਥਰਾ ਵਾਤਾਵਰਨ ( Healthy Environment ) - ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ - ਸੁਥਰਾ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਗੰਦਾ ਵਾਤਾਵਰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ' ਤੇ ਬਹੁਤ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ । ਬੱਚੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਸੁਥਰਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਆਪਣਾ ਅਹਿਮ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ । ਸਕੂਲ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਦੀ ਚਾਰਦਿਵਾਰੀ ਅੰਦਰ ਹਰੇ - ਭਰੇ ਅਤੇ ਛਾਂ - ਦਾਰ ਰੁੱਖ ਲਗਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ । ਸਕੂਲ ਅੰਦਰ ਲੱਗ ਫੁੱਲ , ਪੱਦ ਜਾਂ ਦਰਖਤਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । 

        2. ਡਾਕਟਰੀ ਜਾਂਚ ( Modical Check - up ) - ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸਮੇਂ - ਸਮੇਂ ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਚਾਕਟਰੀ ਨਿਰੀਖਣ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਬੱਚੇ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦੇ ਨਿਰੀਖਣ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਬੱਚੇ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਸਰੀਰਿਕ ਦੋਸ਼ ਸਾਮਣੇ ਆਉਣ ' ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਡਾਕਟਰੀ ਇਲਾਜ਼ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । 

        3. ਉਚਿਤ ਫ਼ਰਨੀਚਰ ( Proper Furniture ) - ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਬੈਠਣ ਲਈ ਉਚਿਤ ਫ਼ਰਨੀਚਰ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਛੋਟੇ ਵੱਡੇ ਫੈਸਕ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਲਿਖਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਗ਼ਲਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਬੈਠਣ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਰੀਰਿਕ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਨੁਕਸ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਤਰੁੱਟੀਆਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ । 

        4. ਸੰਤੁਲਿਤ ਭੋਜਨ ( Balanced Diet ) - ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦੇ ਪੋਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣ ਤਾਂ ਜੋ ਬੱਚੇ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਠੀਕ ਵਾਧਾ ਹੋ ਸਕੇ । ਜੇਕਰ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਵੱਧਣ ਫੁੱਲਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਪੋਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਪੂਰੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਸਰੀਰਿਕ ਤੌਰ ' ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਰੀਰਿਕ ਵਾਧੇ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਸੰਤੁਲਿਤ ਭੋਜਨ ਦੇਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ । 

        5. ਯੋਗਾ ( Yoga ) - ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਯੋਗ ਅਭਿਆਸ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਯੋਗ ਰਾਹੀਂ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅਸ਼ੁੱਧੀਆਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ਰਾਹੀਂ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਪ੍ਰਨਾਲੀਆਂ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਾਰਜ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ । ਯੋਗ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸਰੀਰ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇਹ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਿਕ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ । 

        6. ਸ਼ੁੱਧ ਹਵਾ , ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਰੋਸ਼ਨੀ ( Pure Air , water and Light ) - ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ੁੱਧ ਹਵਾ , ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਉਚਿਤ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ । ਗੰਦੀ ਹਵਾ ਨਾਲ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲੱਗਣ ਦਾ ਡਰ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਗੰਧਲਾ ਪਾਣੀ ਵੀ ਸਿਹਤ ਤੇ ਮਾਰੂ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਕਮਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਜਾਂ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦਾ ਲੋੜੀਂਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਤੇ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ । ਸੋ , ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਉਚਿਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।

 Physical Education and its Importance (2)

5 Marks Que-Ans

Question 1. What are the health objectives? Describe them in detail.

Ans- (1) Physical Development - The first aspect of health is related to physical fitness. If a person is physically ill then he is unable to do any work properly. The first objective of health education is to make a person physically fit so that he can contribute to the betterment of the society.

        2. Mental and Emotional Health - In addition to being physically healthy, it is also important for a person to be mentally intelligent so that they can make the right decisions for the betterment of themselves and society. A mentally healthy person can control their emotions.

        3. Development of Good Habits - The child should be encouraged to adopt good habits at an early age as bad habits adversely affect the child's development. A teacher should encourage his student to keep his personal hygiene such as ears, teeth, hair and clothes clean. The child should be made aware of the importance of good habits.

        4. Evaluation of Physical Deforrritics - The physical deficiencies in the physical development of truth should not be overlooked but should be rectified in time. These deficiencies can be a barrier to a child's health in the future. Therefore a record of the child's health should be kept so that the child can understand the difficulties that may come in his health.

        5. Prevention from Diseas63 - The baby is constantly growing and flourishing. Therefore, the child should be protected from all diseases. If the child is not protected from diseases in time, then the physical and intellectual development of the child is stopped. So, in order to keep the child healthy, we must take steps to protect them from diseases.

        6. Development of Social Responsibilities towards Health - In addition to keeping children's bodies healthy, efforts should be made to educate them about social responsibilities. Children should be encouraged to improve society from an early age. Children should be encouraged to make their own contribution to the maintenance and cleaning of public property.

        7. To Determine the Level of Health - Every school should have health goals including school cleanliness, first aid, clean water, bathrooms, children's seating furniture. And schools should have health care centers etc. According to the health educator Toner, the following things should be kept in mind regarding health: 0 Maintaining a clean environment in the school. (i) Maintaining health knowledge and interest in school students. (ii) Inform the children in school about the measures to be taken to prevent infectious diseases. (9) To support the creation of a good environment in the school, home and community. ਜਾਂਚ To make efforts to eliminate the scourge by diagnosing physical ailments in the school.

        8. According to the Central Board of Secondary Education, () to address health problems carefully. () Taking interest in adopting new methods for health development. Could be built. (i) To develop scientific knowledge in the students by imparting health related knowledge (personal and social health knowledge to the students).

Q2. What are the health measures? Describe them.

A. It is important to consider the physical, mental and emotional needs of children in programs designed to keep them healthy. Some health measures are important to keep children perfectly healthy.

1. Healthy Environment - Children should be provided clean environment in school as dirty environment has a very bad effect on the health of children. Children can play an important role in keeping the school environment clean. School administrators should plant green and shady trees within the school premises. Children should be encouraged to take care of flowers, plants or trees planted inside the school.

        2. Medical check-up - Children should have periodic check-ups at school. A record of the child's health monitoring should be maintained. If any physical defect is found in the child, he should seek medical treatment.

        3. Proper Furniture - Schools should have adequate furniture for children to sit on as small and large fa ਫੈਸades make it difficult for children to read and write. Improper sitting can cause damage to children's anatomy and can lead to a variety of defects in children.

        4. Balanced diet - To keep the child's body healthy, the food given to him should contain the necessary nutrients so that the child's health can be properly enhanced. If the child's body does not get enough of the nutrients needed for growth and development, he becomes physically weak. Therefore, it is important for the child to get adequate amount of balanced food for his physical growth and development.

        5. Yoga - Yoga should be practiced to keep children healthy. Yoga gets rid of the internal impurities of the body. Through pranayama the internal systems of the body function properly. Yoga is not limited to the human body but it also affects the mental and emotional aspects of the person.

        6. Pure Air, Water and Light - Pure air, water and proper lighting are essential for creating a healthy environment. Dirty air can lead to many respiratory illnesses. Dirty water also has a deadly effect on health. If the classrooms do not have adequate ventilation or lighting, the health of the students will be adversely affected. So, their management should be appropriate.