Class-8th, Chapter-2, Short Que-Ans

 

ਪੋਸ਼ਟਿਕ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਿਤ ਭੋਜਨ (2)

3 ਅੰਕ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉੱਤਰ 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1. ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ ? 

ਉੱਤਰ- ਭੇਜਨ ਉਹ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਪਦਾਰਥ ਹਨ । ਜਿਹੜੇ ਅਸੀਂ ਭੋਜਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਖਾਂਦੇ ਹਾਂ । ਇਹ ਪਦਾਰਥ ਭੁੱਖ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਸਰਵਪੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਖਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਉਹ ਵਸਤੂਆਂ ਜੋ ਸਰੀਰ ਤੇ ਭੈੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ ਸਾਡੇ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਸ਼ਰਾਬ , ਅਫ਼ੀਮ , ਗਾਂਜਾ , ਚਰਸ , ਤਮਾਕੂ ਆਦਿ । 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2. ਭੋਜਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕੰਮ ਦੱਸੋ । 

ਉੱਤਰ- ( 1 ) ਭੋਜਨ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਗਰਮੀ ਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । 

( 2 ) ਨਵੇਂ ਸੈਲਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਟੁੱਟੇ ਫੁੱਟੇ ਸੈੱਲਾਂ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕਰਦਾ ਹੈ । 

( 3 ) ਸਰੀਰ ਦਾ ਵਾਧਾ ਤੇ ਵਿਕਾਸ ਕਰਦਾ ਹੈ । 

( 4 ) ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹਰਕਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਲਈ ਊਰਜਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ । 

( 5 ) ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਬੀਮਾਰੀ ਦੇ ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3. ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੇ ਸਰੀਰ ਲਈ ਕੀ ਲਾਭ ਹਨ 

ਉੱਤਰ- ( 1 ) ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ , ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ । 

( 2 ) ਸਰੀਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । 

( ੩ ) ਹੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ । 

( 4 ) ਟੁੱਟੇ - ਫੁੱਟੇ ਸੈੱਲਾਂ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਭੋਜਨ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4. ਸੰਤੁਲਿਤ ਭੋਜਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਤੱਤ ਕਿਹੜੇ - ਕਿਹੜੇ ਹਨ ? 

ਉੱਤਰ- ਸੰਤੁਲਿਤ ਭੋਜਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਤੱਤ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਹਨ - ( 1 ) ਪ੍ਰੋਟੀਨ , ( 2 ) ਚਰਬੀ ਜਾਂ ਚਿਕਨਾਈ , ( 3 ) ਕਾਰਬੋਹਾਈਟਸ , ( 4 ) ਖਣਿਜ ਲੂਣ , ( 5 ) ਵਿਟਾਮਿਨ ( 6 ) ਪਾਣੀ ( 7 ) ਫੋਕਟ 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5. ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਾਰਖੇਹਾਈਟਸ ਅਤੇ ਚਰਬੀ ਦੇ ਕੰਮ ਦੱਸੇ । 

ਉੱਤਰ- ਇਹ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਬਾਲਣ ਵਾਂਗ ਬਲ ਕੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਗਰਮੀ ਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ । ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਇਹ ਸਰੀਰਕ ਅੰਗਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਥਨ 6. ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ? 

ਉੱਤਰ - ਵਿਟਾਮਿਨ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਰਸਾਇਣਿਕ ਤੱਤ ਹਨ । ਇਹ ਅਣੂ ਐਨਜ਼ਾਈਮਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਹਿ - ਐਨਜ਼ਾਈਮ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਸਰੀਰ ਦੀ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਦਾਤਾ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਰੱਖਿਅਕ ਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7 : ਵਿਟਾਮਿਨਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਹੋਣ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ? 

ਉੱਤਰ- ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਤੱਕ ਅੱਗ ਤੇ ਨਾ ਪਕਾਇਆ ਜਾਵੇ । ਭੋਜਨ ਭੁੱਣ ਅਤੇ ਤਲਣ ਨਾਲ ਵੀ ਇਹ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਬਾਸੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾਵੇ । ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਤਾਜ਼ੇ ਵਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ । 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8. ਵਿਟਾਮਿਨਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕੀ ਲਾਭ ਹਨ ? 

ਉੱਤਰ- ਇਹ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੇ ਹਨ । ਹਾਜ਼ਮਾ ਦਰੁਸਤ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਚੁਸਤੀ , ਫੁਰਤੀ ਅਤੇ ਤਾਜ਼ਗੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ । ਦਿਲ ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ ਨਾੜੀ ਸੰਸਥਾਨ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਸੰਤਾਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ । ਫੋੜੇ ਫਿਨਸੀਆਂ ਅਤੇ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ । 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9. ਪਾਣੀ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਲਈ ਕਿਵੇਂ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ ? 

ਉੱਤਰ- ਮਨੁਖੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ 70 % ਪਾਣੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਪਾਣੀ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਘੋਲ ਕੇ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਪੋਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਭਾਗਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਦਾ ਹੈ । ਸਰੀਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਸਥਿਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ । ਲਹੂ ਸੰਚਾਰ ਨੂੰ ਸਹੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ । ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਪਸੀਨੇ ਅਤੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਰਾਹੀ ਬੇਲੋੜੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਦਾ ਹੈ । 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10. ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਘਾਟ ਹੋਣ ' ਤੇ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ? 

ਉੱਤਰ- ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਉਲਟੀਆਂ ਜਾਂ ਟੱਟੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਬੇਵਜ਼ਾ ਪਾਣੀ ਨਿਕਲ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਘਾਟ ( ਡੀਹਾਈਡੋਜ਼ਨ ) ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਾਲਤਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਨਮਕੀਨ ਅਤੇ ਮਿੱਠੇ ਘੋਲ ਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਪਾਣੀ ਨਿੰਬੂ ਮਿਲਾ ਕੇ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਇਲੈਕਟਰਾਲ ਅਤੇ ਗੁਲੂਕੋਜ਼ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੋਲ ਕੇ ਥੋੜ੍ਹੇ - ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਦਿੰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11. ਦੁੱਧ ਨੂੰ ਸੰਪੂਰਨ ਭੋਜਨ ਕਿਉਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ? 

ਉੱਤਰ- ਦੁੱਧ ਨੂੰ ਸੰਪੂਰਨ ਭੋਜਨ ਇਸ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਦੁੱਧ ਹੀ ਇੱਕੋ - ਇੱਕ ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥ ਹੈ । ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭੇਜਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਤੱਤ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਤਕਰੀਬਨ ਉਚਿਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਉਪਲੱਬਧ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12. ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪੋਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ? 

ਉੱਤਰ- ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ 3.4 % ਕਾਰਬੋਹਾਈਟਸ 4.8 % , ਚਰਬੀ 3.6 % , ਖਣਿਜ ਲੂਣ 0.7 % ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਉਚਿਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਦੁੱਧ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨ ਭੋਜਨ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਬੱਚੇ ਦਾ ਸਰੀਰ ਸਿਰਫ ਦੁੱਧ ਦੇ ਆਹਾਰ ਨਾਲ ਹੀ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਕਾਸ ਕਰਦਾ ਹੈ ।  

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13 . ਫੋਕਟ ਪਦਾਰਥ ਕੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ? ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਸਰੀਰ ਲਈ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ? 

ਉੱਤਰ- ਕੱਚੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ , ਫਲਾਂ ਦੇ ਛਿਲਕੇ , ਮੂਲੀ ਦੇ ਪੱਤੇ , ਸਲਾਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬੇਲੋੜੇ ਸਮਝੇ ਗਏ ਪਦਾਰਥ ਜੋ ਸਰੀਰ ਲਈ ਉਪਯੋਗੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਉਹ ਫੋਕਟ ਪਦਾਰਥ ਹਨ । ਇਹ ਸਰੀਰ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕਰਨ ਅਤੇ ਅੰਤੜੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ । 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14. ਭੋਜਨ ਸੰਬੰਧੀ ਕੋਈ ਪੰਜ ਨਿਯਮ ਦੱਸੋ । 

ਉੱਤਰ- ( 1 ) ਭੇਜਨ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸਮੇਂ ' ਤੇ ਖਾਓ । 

            ( 2 ) ਭੋਜਨ ਖੂਬ ਚਬਾ ਕੇ ਖਾਓ । 

            ( 3 ) ਤਲੇ ਹੋਏ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪ੍ਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ । 

            ( 4 ) ਬਾਸੀ ਅਤੇ ਖਰਾਬ ਭੋਜਨ ਨਾ ਖਾਓ । 

            ( 5 ) ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੌਣ ਤੋਂ ਦੋ ਘੰਟੇ ਪਹਿਲਾਂ ਭੋਜਨ ਖਾ ਲਓ । 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15. ਭੋਜਨ ਪਕਾਉਣ ਦੇ ਮੁੱਖ ਢੰਗ ਕਿਹੜੇ ਹਨ ? 

ਉੱਤਰ- ( 1 ) ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਤਲਣਾ । 

            ( 2 ) ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਉਬਾਲ ਕੇ ਬਣਾਉਣਾ 

            ( 3 ) ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਭੰਨਣਾ 

            ( 4 ) ਭਾਫ਼ ਦੁਆਰਾ ਭੋਜਨ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ । 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 16. ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਪਕਾਉਣਾ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ? 

ਉੱਤਰ- ( 1 ) ਪੱਕਿਆ ਭੋਜਨ ਨਰਮ ਅਤੇ ਸੁਆਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । 

        ( 2 ) ਦੇਰ ਤੱਕ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । 

        ( 3 ) ਕੀਟਾਣੂ ਰਹਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । 

        ( 4 ) ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਹਜ਼ਮ ਹੋਣ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 17 · ਚਰਬੀ ਦੀ ਘਾਟ ਦੇ ਕੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹਨ ? 

ਉੱਤਰ- ਚਰਬੀ ਦੀ ਘਾਟ ਨਾਲ ਚਰਬੀ ਵਿੱਚ ਘੁਲਨਸ਼ੀਲ ਵਿਟਾਮਿਨਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਸੁਸਤ ਪੈ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਸਰੀਰ ਜਲਦੀ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 18. ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਚਰਬੀ ਦੀ ਵੱਧ ਮਾਤਰਾ ਦੇ ਕੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹਨ ? 

ਉੱਤਰ- ( 1 ) ਸਰੀਰ ਤੇ ਮੋਟਾਪਾ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । 

        ( 2 ) ਪਿੱਤੇ ਅਤੇ ਗੁਰਦੇ ਵਿੱਚ ਪੱਥਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਡਰ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । 

        ( 3 ) ਇਹ ਦਿਲ , ਗੁਰਦੇ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ । 

        ( 4 ) ਇਸ ਨਾਲ ਗੁਰਦੇ ਅਤੇ ਪਿੱਤੇ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ  19. ਖਣਿਜ ਪਦਾਰਥ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਤੇ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਦੀ ਲੋੜ ਦਾ ਵਰਨਣ ਕਰੇ । ਇਸ ਦੇ ਸ੍ਰੋਤ ਕੀ ਹਨ 

ਉੱਤਰ- ( 1 ) ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਲੋੜੀਂਦੇ ਖਣਿਜ ਪਦਾਰਥ ( Macro Minerals ) ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ , ਫਾਸਫੋਰਸ , ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ , ਸੋਡੀਅਮ , ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ , ਕਲੋਰਾਈਡ ਅਤੇ ਸਲਫਰ ਆਦਿ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿੱਚ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । : ਸਾਨੂੰ ਖਣਿਜ ਪਦਾਰਥ ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਵੱਖ - ਵੱਖ ਖਣਿਜ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਲੋੜੀਦੀ ਮਾਤਰਾ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਹ ਹਰੇ ਪੱਤੇ ਵਾਲੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ , ਫਲ , ਪਾਲਕ , ਸੋਇਆਬੀਨ , ਚਲਾ , 

        ( 2 ) ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦੇ ਖਣਿਜ ਪਦਾਰਥ ( Micro Minerals ) : ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਲੋਹਾ , ਮੈਗਨੀਜ਼  ਆਇਉਡੀਨ , ਤਾਂਬਾ , ਜ਼ਿੰਕ , ਕੋਬਾਲਟ , ਫਲੋਰਾਈਡ ਅਤੇ ਸਲੇਨੀਅਮ ਦੀ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 20. ਦੁੱਧ ਦੇ ਕੀ ਕਾਰਜ ਹਨ ?

 ਉੱਤਰ- ( 1 ) ਇਸ ਨਾਲ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਤਾਕਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਵਾਲਾਂ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਸਹੀ ਵਿਕਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । 

( 2 ) ਇਸ ਨਾਲ ਅੱਲਗ - ਅੱਲਗ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਦਾ ਸ਼ਾਮਨਾ ਕਰਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ । 

( 3 ) ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਸਾਡੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਦੰਦਾ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ । 

( 4 ) ਇਸ ਨਾਲ ਰਕਤ - ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਹੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । 

( 5 ) ਇਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ਦੀ ਮੁੱਰਮਤ ਵਿੱਚ ਮੱਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ । 

( 6 ) ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਡੀ ਪਾਚਨ ਸ਼ਕਤੀ ਠੀਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ । 

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 21. ਕਾਰਬੋਹਾਈਡੇਟਸ ਦੀ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਾਤਰਾ ਕਿੰਨੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ? 

ਉੱਤਰ- ਇੱਕ ਤੰਦਰੁਸਤ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਾਨਾ 400 ਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ 700 ਗ੍ਰਾਮ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡੇਟਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਕਈ ਵਾਰੀ ਕੁਝ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡੇਟਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘੱਟ  ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ । ਉਦਾਹਰਨ ਦੇ ਤੌਰ ' ਤੇ ਸ਼ੱਕਰ ਦੇ ਰੋਗੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ 90 ਤੋਂ 110 ਗ੍ਰਾਮ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡੇਟਸ਼ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਲੋੜੀਂਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।

ENGLISH MEDIUM

Nutritious and balanced diet 

 

Three Marks Que-Ans 

Question 1. What is meant by food? 

Answer: Bhejan is all that they eat. Which we eat as food. These substances satisfy the appetite and promote the overall development of the body. Foods that have a bad effect on the body cannot be included in our diet such as alcohol, opium, marijuana, hashish, tobacco etc. 

Question 2. State the main functions of food. 

Ans- (1) Food gives heat and energy to the body. 

(2) Builds new cells and repairs broken cells. 

(3) The body grows and develops. 

(4) Provides energy to keep the body moving. 

(5) Enables the body to fight disease germs.

Question 3. What are the benefits of protein for the body 

A. (1) Proteins produce heat, energy and energy in the body. 

(2) Helps in building the body. 

(2) Build bones and new cells. 

(4) Repairs broken cells. Helps in digestion of food. 

4. What are the main elements of a balanced diet? 

A. The main elements of a balanced diet are: (1) Protein, (2) Fat, (3) Carbohydrates, (4) Mineral salts, (5) Vitamins (6) Water (7) Phosphate 

Question 5. Describe the functions of carcinogenesis and fat in the body. 

A. They give heat and energy to the body by burning it like fuel in the body. Helps in muscle development. They protect the body's organs.

Prothan 6. What are vitamins? 

A. Vitamins are chemical substances found in food. These molecules help enzymes do their job. Hence they are also called co-enzymes. They protect the body in every way. Hence they are also known as life givers and life savers. 

Question 7: How to prevent the loss of vitamins? 

A. Foods should not be cooked on fire for too long. They are also destroyed by frying and frying food. Avoid stale food. To achieve this, fresh fruits and vegetables should be used. 

Question 8. What are the benefits of vitamins to the body? 

A. They protect the body from diseases. Digestion corrects. Gives agility, agility and freshness to the body. The heart regulates the brain and the nervous system. Increases fertility. Boils help to heal pimples and wounds. 

Question 9. How is water useful for our body? 

A. The human body is 70% water. Water helps digest food by dissolving it. Delivers nutrients to all parts of the body. Maintains body temperature. Maintains proper blood circulation. Removes unwanted substances from the body through sweat and urine. 

What should be done in case of dehydration? 

A. Dehydration occurs due to excessive discharge of water from the body through vomiting or defecation. To avoid these conditions, the patient should be given salty and sweet solutions. Water should be given mixed with lemon. Electrolyte and glucose should be dissolved in water and given intermittently.

Q11. Why is milk called whole food? 

A. Milk is called whole food because milk is the only food. In which all the elements of sending are available in their approximate quantity. 

Q12. How many nutrients are found in milk? 

A. Milk contains 3.4% protein, 4.8% carbohydrate, 3.6% fat, 0.7% mineral salt and adequate amount of all vitamins. As milk is a complete food, the baby's body  develops in every way only with milk diet.  

Question 13. What are Act Substances? Why are they needed for the body? 

A. Raw vegetables, fruit peels, radish leaves, salads and other non-essential foods that are good for the body are folks. They help to cleanse the body and keep the intestines clean. 

Question 14. State any five rules regarding food. 

Ans- (1) Eat at the appointed time. 

            (2) Chew food well. 

            (3) Avoid fried foods. 

            (4) Avoid stale and spoiled food. 

            (5) Eat food two hours before bed at night. 

Question 15. What are the main methods of cooking? 

Ans- (1) Frying food. 

            (2) Boiling food 

            (3) Breaking down food 

            (4) Steaming food. 

Question 16. Why is it important to cook food? 

Ans- (1) Cooked food becomes soft and tasty. 

        (2) Can be kept for a long time. 

        (3) Disinfects. 

        (4) Becomes easily digestible. 

Question 17 What are the disadvantages of fat loss? 

A. Lack of fat leads to deficiency of fat soluble vitamins. Body functions become sluggish. The body soon begins to feel tired. 

Question 18. What are the disadvantages of excessive amount of fat in our body? 

Ans- (1) Obesity occurs in the body. 

        (2) Fear of gallstones and kidney stones persists. 

        (3) It damages the heart, kidneys and brain. 

        (4) It can also cause kidney and gallbladder cancer.

Question 19. Describe the need for more and less amount of minerals. What are its sources 

Ans- (1) Large amount of essential minerals (Macro Minerals) Human series is in high demand of Calcium, Phosphorus, Magnesium, Sodium, Potassium, Chloride and Sulfur etc. : We get minerals from food because the required amount of different minerals is present in the food. These include green leafy vegetables, fruits, spinach, soybeans, challah, 

        (2) Low amounts of Micro Minerals: The human body needs small amounts of iron, manganese, iodine, copper, zinc, cobalt, fluoride and selenium.

Question 20. What are the functions of milk?

 Ans- (1) It strengthens the muscles and promotes proper growth of hair and body. 

(2) It helps in coping with different types of diseases. 

(3) Calcium in milk strengthens our bones and teeth. 

(4) It keeps the circulatory system healthy and increases the brightness of the eyes. 

(5) It helps in repairing the cells of the body. 

(6) It keeps our digestive system healthy. 

Question 21. What should be the required amount of carbohydrates? 

A. A healthy person needs 400 to 700 grams of carbohydrates daily but sometimes for some reason we have to reduce the amount of carbohydrates in our diet. For example, a diabetic needs 90 to 110 grams of carbohydrates in his diet.